In 1891 gaf priester Alphons Ariëns de aanzet tot de oprichting van de Rooms Katholieke Twentsche Fabrieksarbeidersbond.
In 1895 wist Ariëns de katholieke vakbond te integreren in de interconfessionele katoenbewerkersbond Unitas. Dat deed hij omdat werkgevers katholieke en protestantse arbeiders tegen elkaar uit probeerden te spelen. Maar de aartsbisschop van Utrecht, zijn superieur, was niet enthousiast over deze nieuwe bond, die hij voor katholieken dan ook verbood.
UNITAS, oprichtingsbesluit werd genomen op 15 september 1895. Er ontstond een federatie van afdelingen van de RK Twentse Katoenbewerkersbond, afdelingen van Patrimonium en ‘Steunt Elkander’. ‘Steunt Elkander’ was een steunfonds (verzekering tegen ziekte) van protestantse arbeiders in Almelo – opgericht in 1893.
De nieuwe bond kreeg in april 1896 de naam: Twentse Christelijke Katoenbewerkersbond ‘Unitas’.
In 1900 werd de naam: Nederlandse Christelijke Textielarbeidersbond ‘Unitas’.
Door de economische en maatschappelijke ontwikkelingen in Twente en de grimmige stakingen ontstond zo een christelijke vakvereniging waarin protestanten en
rooms-katholieken samenwerkten.
Op 1-1-1907 is Unitas na de ANDB, diamantbewerkersbond van Henri Polak, de grootste vakbond van ons land met 5500 leden.
Unitas is na fusies opgegaan in de Industriebond CNV, nu CNV Vakmensen – Utrecht.
Mans Verveld, voorzitter van 1896 – 1921.
Hermanus Verveld, roepnaam Mans, is geboren te Lonneker op 5-11-1860. Hij is 3e kind uit een gezin met 10 kinderen. Het gezin is protestants. Hij trouwt te Lonneker op 30-8-1888 met Dora Berendina Elderink. Uit dit huwelijk worden 10 kinderen geboren.
In 1891 is hij voorzitter van de Verzoeningsbond te Enschede. Op 4-6-1900 wordt hij aangesteld als bezoldigd bestuurder van Unitas, de eerste, zijn salaris
is 12 gulden per week. Hij is voorzitter van de oprichtingsvergadering van de Vakcentrale CNV in 1909. Hij stelt zich niet beschikbaar als voorzitter, die taak moet een ander worden toevertrouwd. Wordt penningmeester van het CNV en later bestuurslid. Verveld heeft actief een rol gespeeld bij de oprichting en opbouw van de internationale organisatie van christelijke textielarbeiders.
Hij is overleden op 1-2-1945 te Enschede, oud 84 jaar.
Een man van weinig woorden, stug en gesloten. Wat je in één woord kunt zeggen dat zeg je niet met twee woorden. Maar ook een man die zorgvuldig en behoedzaam is, trouw aan z’n idealen waar hij zich met al z’n krachten, dag in, dag uit, voor inzette. Stins noemde hem in 1919 de nuchtere en stijve Calvinist. In Enschede kende iedereen hem als ‘de oude Mans’.
Herman Stins, secretaris.
Hermanus Josephus Stins, roepnaam Herman, is geboren te Dokkum op 15-2-1877. Het gezin is rooms-katholiek. Hij is in Heerlen overleden op 27-4-1932. In 1887 verhuisde het gezin Stins naar Enschede. De dag na zijn twaalfde verjaardag ging hij de fabriek in als wever.
In 1901 werd hij bezoldigd bestuurder in dienst van Unitas.
